Boek: Leren reflecteren
Auteurs: Lida Nijgh, Nicolien van Tol
Boom uitgeverij

Een boek over de nieuwsgierige, open blik en het opzoek gaan naar een deel van jezelf dat je nog niet kent. Geschreven in het kader van het onderwijs, zelfreflectie gericht op de ontwikkeling van eigen professionele handelen (hbo studenten).

Dit boek heb ik gelezen om zo op de hoogte te zijn van actuele literatuur over professionele zelfreflectie in het hbo. Het boek heeft niet zo zeer nieuwe inzichten gegeven en legt de focus ook voornamelijk op de mentale (verbale, geschreven, gesproken, bewuste denken) zelfreflectie. In lijn met de veelgebruikte literatuur voor professionele zelfreflectie in het onderwijs. Genoemde alternatieven in dit boek zijn bijv. brainstorm sessies, verhalend schrijven (succesverhaal schrijven, in lijn met boek Jezelf schrijven, R. Lengelle), visualisatie van een beoogd doel, johari venster (in kaart brengen blinde vlekken), vierstoelen reflectie. Ook in dit boek wordt gerefereerd aan de reflectiecirkel van Korthagen (p. 89, 107).

Het boek duidt reflectie in het bijzonder als relevant binnen mensgerichte beroepen, beroepen waarin relationaliteit centraal staat (hierbij refereren de auteurs aan Kelchtermans) en waarbij sprake is van een zekere onvoorspelbaarheid. Dit sluit aan bij de eerste onderzoeken van De Binnenwereld, waarbij ik mij richtte op de (kunstvak)docent. Echter, reflecteren op het professionele handelen zie ik als relevant voor eenieder die zich wil ontwikkelen binnen de eigen professie. De mate van relationaliteit is daarin geen uitsluitende factor.

Fijne intro (p.15) is de koppeling die door de auteurs wordt gelegd met Dewey, die reflecteren omschrijft als: 'denken begint met verbazing, verwarring of twijfel. Een essentieel kenmerk van reflectie is volgens Dewey dat niet het eerste idee aanvaard wordt, maar dat dit idee, door middel van nieuwsgierigheid en vragen stellen aan jezelf, eerst onderzocht wordt.'