Uitgeverij: Boom, Amsterdam, 2007 Een methodiek voor autobiografische reflectie. Dit boek richt zich op de sector: gezondheidszorg. Deel I en II zijn meer algemeen van aard en daarmee ook interessant voor mij om te lezen in het licht van mijn onderzoek. Hoe kijkt deze auteur naar autobiografische reflectie. Hoe verwerkt de auteur het verhalende aspect (het narratief) in de reflectie. Ernst Bohlmeijer spreekt van een life-review; een methodiek die reflectie behelst over het eigen leven / het eigen verhaal.
Wat neem ik mee uit dit boek:
Zelfinzicht begint met het verhaal van het eigen leven (p. 28)
- Het her-vertellen van een verhaal kan een nieuw perspectief bieden (p. 8 en 9)
- Zonder persoonlijke herinnering voel je je ontheemd (p. 11). Herinneringen zijn als bouwstenen van onze identiteit, de herinneringen vormen een autobiografisch geheugen. In de reconstructie van onze herinneringen definiëren we wie we willen zijn (p. 12) Autobiografisch bewustzijn = de basis voor onze zelfidentiteit (p. 25)
- De postmoderne tijd kenmerkt zich door ons verlangen naar eigenheid (p. 14). Ons 'zelf' is sterk naarmate het handelend is (p. 27)
- De auteur vraagt zich af of we reflectie kunnen zien als ritueel (p. 37). In mijn methodiek zie ik professionele zelfreflectie als een terugkerend element, met regelmaat stil staan bij het eigen handelen. In die zin kan je spreken van een ritueel (een terugkerende handeling). De auteur benoemt hierin dat reflectie (de terugblik) het ethisch besef (normen / waarden ten aanzien van het handelen) kan verstevigen
- Het vertellen (onthullen, delen, ordenen) van verhalen (en daarmee ook de herinneringen) brengt het verleden, heden en toekomst in relatie tot elkaar (p. 46). Hierin zie ik de connectie met het reflecteren (terugblikken) op het eigen handelen in het hier en nu, om zodoende toekomstig handelen (bewust) vorm te kunnen geven.
De auteur benoemt op p. 49 een voor mij boeiende gedachte: taal is nooit waardevrij. Taal (zie ook: Luken) is een mentaal proces, waaraan jezelf en de andere(n) een waarde koppelen. In mijn artistiek experiment kan dit een argument zijn om niet te werken met geschreven / gesproken / gezongen teksten in de zelfportretten, om zo bij te dragen aan het waardevrij in dialoog kunnen gaan n.a.v. het zelfportret. De auteur benoemt, net als ook Korthagen en Lutters (Art Based Learning) het belang van het stellen van een centrale vraag in de reflectie (p. 49)