Auteur: Geert Kelchtermans, hoogleraar en hoofd van het Centrum voor Onderwijsvernieuwing en de Ontwikkeling van Leraar en School aan de KU Leuven.

Dit artikel heb ik geraadpleegd om meer duiding te krijgen over de kunstvakdocent als professional. Hoe verhoudt het hebben van een onderzoekende, reflectie houding (lerarencompetenties) zich tot dit beroep en hoe kan ik de relevantie (het nut) van deze reflectie houding meer duiden.

• Professioneel = aan een beroep eigen, gemaakt door een vakman, iets dat blijkt uit het beroepsmatig handelen en de houding die men aanneemt in deze praktijk.
  
  
• Professioneel handelen is geen objectief gegeven
  
  
• Kelchtermans stelt: De persoon - in het beroep van docent - maakt onlosmakelijk deel uit van zijn praktijk . Interessante alinea hierover in deze academische publicatie (paragraaf 2.1): Ball en Goodson schreven al in 1985 “the ways in which teachers achieve, maintain, and develop their identity, their sense of self, in and through a career, are of vital significance in understanding the actions and commitments of teachers in their work” (p. 18). En ook Nias stelde in haar veel geciteerde onderzoek over de work lives van leraren basisonderwijs: “the teacher as a person is held by many within the profession and outside it to be at the centre of not only the classroom but also the educational process. By implication, therefore, it matters to teachers themselves,as well as to their pupils, who and what they are. Their self-image is more important to them as practitioners than is the case in occupations where the person can easily be separated from the craft” (Nias, 1989, p. 202-203; zie ook Nias, 1996).
  
  
• Kelchterman hanteert voor de term identiteit, de door hem ontwikkelde term 'professioneel zelfverstaan'. Deze term verwijst naar het geheel van opvattingen en representaties van een leraar over zichzelf. Hij typeert dit geheel als dynamisch, een nooit-afgesloten proces van het ‘zichzelf begrijpen/opvatten als…’
  
  
• Het meest fundamentele kenmerk van leraarschap, dat alle andere mede bepaalt betreft het relationele: de professionaliteit van leraren manifesteert zich per definitie in de relaties die zij aangaan met leerlingen.
  
  
• De professionaliteit van de leraar impliceert dat hij/zij consequent een onderzoekende en reflectieve houding aanneemt.
  
  
•  Kelchtermans betoogt dat die reflectie breed en diep moet zijn. Inhoudelijk breed betekent dat de reflectie niet alleen betrekking heeft op de “hoe”-vraag of de “wat werkt”-vraag (technisch-instrumentele), maar ook de morele, politieke en emotionele aspecten van de praktijk meeneemt. “Diepe” reflectie betekent dat de leraar steeds weer doorstoot tot het niveau van het persoonlijk interpretatiekader, met name de opvattingen die aan de basis liggen van dat handelen en die expliciteert en kritisch bevraagt. Het spreekt voor zich dat die onderzoekende en reflectieve houding op heel diverse wijzen ondersteund kan (en wellicht moet) worden